Boşanma Davası Hangi Sebeplere Dayanır?
Boşanma kararı alabilmek için, davacının kanunda sayılan hukuki bir sebebe dayanması ve bu sebebi ispatlaması zorunludur. Türk Medeni Kanunu (TMK), boşanma sebeplerini iki ana kategoride toplar: Özel Boşanma Sebepleri (TMK 161-165) ve Genel Boşanma Sebepleri (TMK 166). Özel sebeplerin (zina, hayata kast vb.) ispatı daha zordur ancak ispatlandığında boşanma kararı kesine yakındır. Genel sebep ise (şiddetli geçimsizlik) en sık açılan dava türüdür.
Özel Boşanma Sebepleri (Mutlak ve Nispi Sebepler)
Zina Nedeniyle Boşanma (TMK 161)
Eşlerden birinin evlilik birliği devam ederken karşı cinsten biriyle cinsel birliktelik yaşamasıdır. İspatlandığı takdirde, hakim “kusur” değerlendirmesi yapmaksızın boşanmaya karar verir.
Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış (TMK 162)
Eşlerden birinin diğerinin canına kast etmesi (öldürmeye teşebbüs) veya sağlığına ağır zarar vermesi (ağır darp) ya da onurunu ağır şekilde zedelemesidir (örn: toplum içinde ağır hakaret).
Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme (TMK 163)
Eşlerden birinin “yüz kızartıcı” (hırsızlık, dolandırıcılık vb.) bir suç işlemesi veya uyuşturucu bağımlılığı gibi haysiyetsiz bir yaşam sürmesi ve bu durumun diğer eş için ortak hayatı çekilmez hale getirmesidir.
Terk (TMK 164)
Eşlerden birinin, haklı bir sebep olmaksızın en az 6 ay boyunca ortak konutu terk etmesi ve diğer eşin ihtarına rağmen geri dönmemesidir.
Akıl Hastalığı (TMK 165)
Eşlerden birinin, evlilik süresince akıl hastası olması, bu hastalığın geçmesinin “imkansız” olduğunun resmi sağlık kurulu raporuyla belgelenmesi ve bu durumun ortak hayatı çekilmez kılmasıdır.
Genel Boşanma Sebepleri (En Sık Görülen Dava Türleri)
Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması (Şiddetli Geçimsizlik – TMK 166/1)
Eşler arasında ortak hayatı sürdürmelerinin beklenemeyecek derecede çekilmez hale gelmesidir. Bu, en sık açılan dava türüdür ancak “ispat” ve “kusur” tespiti gerektirir.
Bu konunun tüm detayları (ispat, deliller, tanık ve kusur durumu) için bakınız: → Şiddetli Geçimsizlik Nedeniyle Boşanma Davası
Anlaşmalı Boşanma (TMK 166/3) Tanım
Evliliği en az 1 yıl sürmüş eşlerin, boşanmanın tüm sonuçları (nafaka, velayet, mal paylaşımı) üzerinde bir protokol ile anlaşarak dava açmalarıdır.
Bu davanın şartları ve protokol hazırlığı için bakınız: → Anlaşmalı Boşanma Davası ve Şartları
Sıkça Sorulan Sorular
Boşanma sebepleri (hukuki) kaça ayrılır?
Türk Medeni Kanunu’na göre boşanma sebepleri “Özel Boşanma Sebepleri” ve “Genel Boşanma Sebepleri” olarak ikiye ayrılır. Özel sebepler (Zina, Hayata Kast, Terk vb.) kanunda net olarak sayılmıştır ve ispatı daha zordur. Genel sebep ise “Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması”dır (Şiddetli Geçimsizlik) ve en sık açılan dava türüdür.
“Zina” ile “Şiddetli Geçimsizlik” davası açmak arasındaki fark nedir?
Zina (TMK 161), mutlak bir boşanma sebebidir. İspatlandığı takdirde, hakimin kusur değerlendirmesi yapmasına gerek kalmadan boşanmaya karar vermesi gerekir. Şiddetli Geçimsizlik (TMK 166) ise genel bir sebeptir; hakim, bu davada evliliğin çekilmez hale gelip gelmediğini ve tarafların “kusur” oranlarını (kimin daha suçlu olduğunu) detaylıca araştırır.
Boşanmak için mutlaka bir sebep göstermek ve ispatlamak zorunda mıyım?
Eğer “Anlaşmalı Boşanma” (TMK 166/3) yapıyorsanız, hayır. Anlaşmalı boşanmada eşler zaten her konuda anlaştığı için bir sebep göstermeniz veya ispatlamanız gerekmez. Ancak dava “Çekişmeli Boşanma” olarak açılıyorsa, davayı açan tarafın mutlaka kanunda sayılan bir hukuki sebebe (Özel veya Genel) dayanması ve bu sebebi tanık, mesaj kaydı, rapor vb. delillerle ispatlaması zorunludur.
“Zina” nedeniyle dava açtım ama ispatlayamazsam dava reddedilir mi?
Mutlaka reddedilmez. Eğer “zina” eylemini (cinsel birlikteliği) tam olarak ispatlayamazsanız, ancak sunduğunuz deliller (örn: otel kayıtları, samimi yazışmalar) “güven sarsıcı davranış” olarak kabul edilir ve evlilik birliğini temelden sarstığını gösterirse, hakim davanızı “Özel” sebepten (Zina) açmış olsanız bile “Genel” sebepten (Şiddetli Geçimsizlik – TMK 166) kabul ederek boşanmanıza karar verebilir.
Hangi boşanma sebebini seçmek daha avantajlıdır?
Bu, tamamen elinizdeki delillere bağlıdır. “Zina” veya “Hayata Kast” gibi özel sebepler, eğer elinizde somut ve güçlü deliller varsa, davanın daha hızlı ve (kusur açısından) net sonuçlanmasını sağlar. “Şiddetli Geçimsizlik” ise daha esnektir ancak tazminat ve nafaka alabilmek için karşı tarafın “daha ağır kusurlu” olduğunu ispatlamayı gerektirir. Doğru stratejiyi belirlemek için mutlaka bir avukata danışılmalıdır.
Sonuç: Doğru Hukuki Sebebi Belirlemek Davanızın Kaderini Belirler
Boşanma davası açmaya karar vermek, sürecin sadece ilk adımıdır. Davanızı hangi hukuki sebebe (Zina, Terk, Şiddetli Geçimsizlik vb.) dayandıracağınız, sadece boşanıp boşanamayacağınızı değil, aynı zamanda maddi ve manevi tazminat ile nafaka haklarınızı da doğrudan etkileyecek olan “kusur” oranlarını belirler.
Yanlış bir hukuki stratejiyle açılan dava, haklıyken haksız duruma düşmenize veya delilleriniz hukuka aykırı bulunarak davanızın reddedilmesine neden olabilir.
Glory Hukuk ve Danışmanlık olarak, Av. Aliye Yıldız Varsın’ın 20 yılı aşkın tecrübesiyle, davanız için en doğru stratejiyi birlikte belirliyoruz. Glory Hukuk’un uzman Ankara boşanma avukatı kadrosu, boşanma sürecinizin her aşamasında haklarınızı korumak için yanınızdadır.
Sadece boşanma değil, tüm hukuki ihtiyaçlarınız için Ankara Avukat ekibimizle iletişime geçerek profesyonel destek alabilirsiniz.
